Necmettin Erbakan 1975 yılında Devlet Bakanı ve Başbakan yardımcısı olduğunda bir kararname çıkartarak Makine ve Kimya Endüstri Kurumu (MKEK), Türkiye Zirai Donatım Kurumu (TZDK), Şekerbank, Türkiye Denizcilik Bankası ve Devlet Sanayi ve İşçi Yatırım Bankası’nın ortaklığında 100 bin motor üretim hedefiyle Türk Motor Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi TÜMOSAN’ı kurdu.

Tümosan’ın ilk genel müdürü rahmetli Prof.Dr. Sedat Çelikdoğan’dır. Türkiye'nin ilk dizel motor üreticisi olma özelliğini taşıyan TÜMOSAN, aynı marka ile üretilen traktörlere dizel motor sağlaması yanında TÜRK TRAKTÖR ve OTOYOL için de uzun yıllar dizel motor üretimi gerçekleştirdi.

Sedat Çelikdoğan hoca Genel müdür olduğunda ekibi hızlı bir şekilde motor projelerine başladı. Dünya otomotiv devleri, finansman imkânları ile gelmeye başladılar. 1976 yılında ilk olarak İtalyan Fiat’la traktör ve traktör motorları lisans anlaşması yapıldı ve fabrika Konya’da kuruldu. Arkasından Tır Motorları Projesi’nde Volvo ile lisans anlaşması yapıldı ve tırlar için motor üretim hazırlıkları başladı. Daha sonra Kamyon Motorları Projesi’nde Mercedes ile lisans anlaşması yapılarak Aksaray’da fabrika kuruldu. Hemen arkasından Minibüs ve kamyonetler için hafif dizel motorları projesinde Japon Mitsubishi’yle ve aktarma organları projesinde Alman ZF firması ile lisans anlaşmaları yapıldı.

Tüm bu projelerle o dönemde yılda 100 bin adet motor, 30 bin adet traktör üretilmesi planlandı. Fakat yapılan bu projelerden rahatsız olan Amerika ve Batı, Türkiye’ye ambargo uygulamaya başladı. Uygulanan ambargolar ile anlaşması yapılan tüm bu projelerin finans akışı kesildi. Hükümet düşünce Tümosan’da üretim ve yatırımlar durma noktasına geldi.1977 yılında Prof. Dr. Necmettin Erbakan II.ci MC hükümetinde Başbakan yardımcısı olunca Sedat Çelikdoğan Tümosan'a tekrar Genel Müdür olarak atandı. Tümosan yeniden büyümeye başladı. Fakat bu sefer de 1980 ihtilâli oldu. Sedat Çelikdoğan tekrar görevden alındı, çalışmalar yavaşlatıldı ve yatırımlar durduruldu.

TÜMOSAN Motor ve Traktör Sanayi A.Ş. 2004 yılında özelleştirilerek Albayrak Grup bünyesine katıldı. Albayrak Grubunun firmaya yaptığı yatırımlarla yerlileştirme çalışmaları günümüze kadar devam etti.

TÜMOSAN, bugün Konya' da 1.600.dönümü açık ve 93 dönümü kapalı alan üzerinde motor ve traktör üretimi gerçekleştiriyor. Yılda 75.000 adet motor ve 45.000 adet traktör üretimi kapasitesi ile Türkiye’nin en büyük üretim tesisleri arasında. Firma şu an itibari ile 10 seri, 25 ana model altında traktör üretimi yapıyor.

Yol üstü ve yol dışı tekerlekli araçlar için 01 Ağustos 2016 yılında başlayıp, 31 Aralık 2017 yılında geliştirilmesi tamamlanan 8+1 manuel şanzıman, 2018 yılı sonu itibariyle test aşamasına gelen 8+1 senkromeçli otomatik şanzıman ile 01 Mart 2017 tarihinde Ar-Ge çalışması başlatılan tork konvertörlü tam otomatik şanzımanın endüstriyel prototipleri üretildi.

TÜBİTAK destekli Ar-Ge projesi ile “PUSAT” olarak adlandırılan zırhlı aracın ilk prototipi Mart 2019’da sergilendi. Ayrıca PUSAT için geliştirilen hibrid güç paketi ile Zırhlı Muharebe Araçları için geliştirilen “ALP” güç grubu dikkati çeken önemli ürünler arasında yer alıyor.

TÜMOSAN, SSB ve FNSS ile 100 adet ÖMTTZA dizel motorlarının TÜMOSAN’da üretilmesi için anlaşma yaptı.

TÜMOSAN, ayrıca POLONYA Firması URSUS ile 6 Aralık 2018 tarihinde imzaladığı sözleşme kapsamında 2019 yılı başından itibaren firmaya kendi markası ve tasarımı ile 2000 Adet traktör üreterek ihraç ediyor.

TÜMOSAN'ı kuran, geliştiren ve bu günlere getiren tüm emeği geçenleri tebrik ediyor, başarılı yerli ve milli projelerinin artarak devamını diliyoruz.

Dr. İlhami Pektaş