Bugün Rusya ile Ukrayna arasında bir savaş beklendisi içerisindeyiz ama işin ilginç yanı Ruslar ile Ukraynalılar kardeş toplumlardır. Yani ikisi de Slav'dır ve Ukrayna dili de Rus diline benzemektedir. Ukraynalılar, SSCB döneminde de Rus yönetiminde etkiliydiler. Hatta ilk Rus siyasi yapısını da bugünkü Ukraynalıların ataları olan Kiew knezliği kurmuştur.

Rus milleti slav kökenlidir. Slavlar; Doğu Slavları, Batı Slavları ve Güney Slavları olmak üzere üç gruba ayrılırlar. Ruslar, Ukraynalılar ve Beyaz Ruslar Doğu Slavları grubuna girer. Polonyalılar (Lehler), Çekler ve Slovaklar Batı Slavları grubuna girer. Boşnaklar, Hırvatlar, Sırplar, Karadağlılar, Bulgarlar, Slovenler ve Makedonlar ise Güney Slavları grubuna girer.

İLK RUS DEVLETİNİN OLUŞUMU

Ruslar devletin merkezi Kiev’dir. Kiev Knesi Rurik tarafından 860lı yılında kuruldu. Kiev knezliği rus milleti için merkezi öneme sahiptir. Burayı ele geçiren tüm Rus dünyasına hakim olur. Rurik’in ölümünden sonra, Norveç kökenli Oleg (873- 913) Kiev’i alarak modern Rusya’nın temeleni kuracak olan Kiev Knezliğini oluşturdu. Ardından diğer slavları itaat altına almayı başardı, hatta 907 yılında Bizans’a saldırıp İstanbul’a kadar geldi. Oleg’in ölümünden sonra yerine Rurik’in oğlu İgor geçer.

İgor’un Drevliyanlar tarafından öldürülmesi üzerine yerine karısı Olga geçer ve Drevliyanlar üzerine sefer düzenleyerek kocasının intikamını alır. Olga’yı asıl önemli kılan, İstanbul’a gidip vaftiz olup Hristiyan olup (957) adını Helene olarak değişirmiştir. Ardından Hristiyanlığı Ruslar arasında yaymaya başlamıştır.

YAYILMACILIK POLİTİKASI

Olga’dan sonra Svyatoslav (Святослав Ігорович) Donemi (965-973) başa geçti. Son derece disiplinli, savaşçı ve yenilikçi olan Svyatoslav genişleme politikasını izledi ve Hazarlarla savaşarak onların egemenliğine aldığı Slav uluslarını kendi egemenliğine aldı. Hatta Hazarları yenerek başkentlerini yağmaladı. Özellikle ticari konuma sahip stratejik noktaları Hazrlardan alarak milletler sahnesine çıkmaya başladığını gösterdi. Fakat Bizans Peçenek işbirliği sonucu Svyatoslav Kiev’e saldıran Peçeneklere yenilir. Peçenek başbuğu Küre’nin Svytatoslav’ın kafatasına şarap koyup içtiği söylenir.

Fakat Rusların halen sürdürmekte olan Doğu ve Balkanlar politikasının temelini de Svyatoslav atmıştır.

Svyatoslav’ın ölümüyle Kiev krallığına oğlu Vladimir geçti. Rus tarihinde aziz olarak isimlendirilen Vladimir içte dini reformlara girerek Hristiyanlığı benimseyip Ruslar arasında yaydı. Pagan ibadet merkezlerini yıktı. Askeri siyaset olarak Polonyalılar ve Bulgarlara savaş açtı.

Vladimir’in Hristiyanlığa geçişin hikayesi de şöyledir:

Müslüman, Yahudi ve Hristiyan din adamlarını çağırıp dinler. Önce Müslüman Bulgar din adamı İslamı anlatır. “Ey Knez sen akıllı ve cesursun, ancak hiçbir kanun tanımazsın, Gel sen Muhammed’e iman et ve bizim kanunlarımıza itaat et”. Bunun üzerine Vladimir sorar? “Bahsettiğiniz nasıl bir inançtır”? “Allaha ve onun elçisine iman ederiz, Muhammet bizlere böyle öğretti; sünnet oluruz, domuz eti yemeyiz, içki içmeyiz, ancak ölümden sonra Muhammed biaze 70’er tane kadın verecek orası her türlü zinaya serbest bir yer” Knez bir düşüneceğim der fakat içki ve domuz Rusların en sevdiği şeyler olduğundan pek sıcak bakmaz. Zaten tarihçiler, Rusların Hristiyan olmasının temel nedeninin Hristiyanlıkta içkinin serbest olmasından kaynaklandığını yazacaklardır. İçkiye çok düşkün olan Rusların bunu yasaklayan İslamiyete sırf bu nedenle girmediğini söylerler.

Hazar Yahudileri de kendi dinlerine davet eder. Fakat Yahudilerin tanrı tarafından kendi kutsal şehirleri olan Kudüs’ten atıldıklarını duyunca bu dine de ilgi duymaz.

En son bir Yunan Filizofu da olan Hristiyan din adamı Hristiyanlığı över ve İslamı kötüler. Vladimir bunu da düşüneceğini söyler. Fakat bu sırada Bizans’ta isyan çıkınca Bizans imparatoru II. Basileus (967-1017) Vladimir’den yardım ister. Vladimir, İmparatorun kardeşi Anna’nın kendisine verilmesi koşuluyla yardım teklifini kabul eder. Bizans İmparatoru sıkıştığı için bunu kabul eder. Vladimir isyanı bastırır fakat imparator sözünde durmayınca Vladimir bizansa saldırdı. Bizans, Vladimirle baş edemeyince imparator hrisityan olması koşuluyla Annan ile evlenmesine izin verdi. Bunun üzerine Vladimir 989 yılında vaftiz oldu. Ardından Rusya’da pagan inançlara savaş açarak Hristiyanlığı yaymaya başladı.

Kiev Knezliğli dağılınca ortaya çıkan prenslikler Türk/Moğalların eline geçip Altınorda devleti’ne bağlandı. Timur’un Altınorda Devletine saldırıp zayıflatması üzerine isyan eden bu Slav prenslikleri Moskova Knezliğini kurdular. Daha sonra diğer prensliklerin de Moskava Knezliği etrafında toplanması ile Rusya devleti kuruldu. Yani Slav milletlerinin liderliği Kiew'den Moskova'ya geçti..

Bugün iki toplum arasındaki gerilim biraz da kardeşler arasındaki hakimiyet mücadelesi olarak da okumak gerekir. Fakat eğer bu savaşta kan dökülürse bu iki kardeş düşman kardeşler olarak tarihte yerlerini alacaklardır.