Prof.Dr. Kamil GÜNGÖR

Prof.Dr. Kamil GÜNGÖR

Orta Yol…

Ekonomi aslında hangi anlayışta olursa olsun kaynak dağılımını ve mevcut kaynakların optimum kullanımını esas alır. Kapitalizm bunu sermayenin profesyonel ellerde yönetilerek sağlanabileceği, sosyalizm ise bu işi en etkili devletin yapabileceği kabulünden hareket etmektedir. İslam ekonomisi ise kaynak dağılımında zekât gibi zorunlu, sadaka, sadaka-i cariye ya da karz-ı hasen gibi teşvik edici müesseseleri bünyesinde barındırmaktadır. Bir başka deyişle İslam ekonomisi “orta yolu” seçmiştir. Kapitalizm insanın kötü tarafını temsil eden “açgözlülük” ve “çıkarcı” tarafını öne çıkarırken, sosyalizm bunu sıfırlamış ve etkisini ortadan kaldırmıştır. İslam ekonomisi insanı merkeze koymuş ancak “çıkarcı” tarafını törpülemiştir. İslam ekonomisinin odağında, insan hırsının ve aç gözlülüğünü disipline eden müesseseler vardır.

Öte yandan sosyalizmin insan doğası ile bağdaşmayan yaklaşımı onun sonunu da getirmiştir. Zira insan daha çok kazanmayı arzu ettiği halde, daha fazla çalışması ona bu imkânı sağlamayacağından potansiyelini ortaya koyamamaktadır. Diğer yandan da sosyalizm insan doğasındaki hayır-hasenata hiçbir şekilde imkân vermemekte ve insanı köreltmektedir. İdeolojik yönlendirme ise mevzi ve süreklilik arz etmeyen sonuçlar vermektedir. Bunun sebebia sosyalizmde herkes için garanti ve eşit gelir vaadidir. Kapitalizm bu imkânı verir ama orada da yine insan doğasındaki paylaşımcılık köreltilmiştir. Zira kapitalizmde gönüllü paylaşım için herhangi bir neden ve herhangi bir müessese yoktur. Ancak kapitalist ekonomi bunu zorunlu paylaşım (vergiler) yöntemiyle önemli ölçüde aşmıştır.

İslam ekonomisi her ikisine de imkân verir. Zira yapısı itibariyle kapitalist ekonomilerde olduğu gibi aşırı zenginliklere neden olmayacağı düşünülse de buna bir sınır da yoktur. Paylaşım ise bir taraftan zekat gibi şer’i vergiler, bir taraftan sadaka, sadaka-i cariye, karz-ı hasen gibi gönüllü müesseseler ve elbette devletin ihtiyaç duyacağı diğer (örfi) vergilerle buna imkan tanır.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.